Hấp dẫn du khách bởi các chợ phiên truyền thống gắn với nét văn hóa ẩm thực của đồng bào dân tộc địa phương và cao nguyên đá cổ trải dài hàng ki lô mét cùng với hệ thống hang động hùng vĩ, kỳ thú. Song đến nay tiềm năng du lịch ở Tủa Chùa vẫn còn bị bỏ ngỏ, chưa thực sự được quan tâm đầu tư tương xứng với giá trị vốn có và đóng góp vào sự phát triển KT – XH của địa phương.

Là nơi cư trú của 7 dân tộc gồm: Mông, Thái, Kinh, Khơ Mú, Dao, Hoa, Phù Lá, trong đó dân tộc Mông chiếm tới 73%, vì lẽ đó mà Tủa Chùa được coi là vùng đất phản ánh đầy đủ các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của đồng bào dân tộc Mông. Đặc trưng hấp dẫn du khách ưa tìm tòi khám phá ở Tủa Chùa là các chợ phiên ở 2 xã Xá Nhè và Tả Sìn Thàng. Nơi đây nổi tiếng với những sản phẩm ẩm thực được nhiều người biết đến như “rượu Mông pê, dê núi đá, cá sông Đà, gà đi bộ, chè cổ thụ”.

Cách thị trấn Tủa Chùa chừng 15km, cứ 6 ngày một lần diễn ra chợ phiên Xá Nhè. Đây là phiên chợ hội tụ đủ sắc màu của đồng bào dân tộc Mông, Dao, Thái Phù Lá từ các xã: Xá Nhè, Mường Đun, Tủa Thàng và Mường Báng. Tuy mới thành lập lại vài năm gần đây, nhưng chợ phiên Xá Nhè đã trở thành nơi giao lưu và tập trung mua bán, trao đổi hàng hóa, sản vật giữa người dân trong vùng.

Chợ phiên Tả Sìn Thàng có từ thời Pháp thuộc. Ở đây người dân mua bán, trao đổi tất cả những mặt hàng phục vụ sinh hoạt thường ngày. Từ vật phẩm “cây nhà lá vườn” như con lợn cắp nách, con gà, gạo nương đến kim, chỉ thêu thùa, đồ trang điểm và những sản vật của địa phương, như: rượu Mông pê, thịt thú rừng, măng khô, mật ong, chè Shan tuyết hay những vuông vải thổ cẩm rực rỡ đủ sắc màu… Mỗi phiên chợ không chỉ đơn thuần là mua bán, trao đổi hàng hóa mà còn là nơi giao lưu tìm hiểu, chọn bạn đời của những chàng trai, cô gái Mông. Điểm đặc biệt nhất, độc đáo của 2 phiên chợ Tủa Chùa so với nhiều phiên chợ vùng cao ở vùng Tây Bắc là họp lùi ngày. Nếu tuần này họp vào ngày chủ nhật thì tuần sau sẽ là thứ 7 và tuần kế tiếp sẽ vào thứ 6…

Tủa Chùa còn là nơi hấp dẫn du khách ưa mạo hiểm, phiêu lưu tìm tòi, khám phá thiên nhiên bởi hệ thống hang động kỳ vĩ. Động Xá Nhè nằm dưới chân vách núi cao dựng đứng, cách trung tâm xã chừng 1km giữa khung cảnh thiên nhiên hoang sơ. Được người dân địa phương gọi là động Khó Xo (hang thuốc nổ). Đây cũng là một trong những hang động đẹp nhất ở Điện Biên với chiều dài 700m gồm 5 khoang lớn, nhỏ khác nhau, với vòm hang hình vòng cung, nhũ đá nhiều hình thù lạ mắt nối tiếp nhau từ cao xuống thấp. Mỗi khoang động đều tạo cho du khách sự bất ngờ, ngạc nhiên thú vị, kích thích trí tò mò, đam mê khám phá.

Cách xã Tả Sìn Thàng chưa đầy 20 phút đi xe máy là bãi đá cổ Tả Phìn, hùng vĩ không kém cao nguyên đá Đồng Văn, Mèo Vạc, Hà Giang. Trước đây để tới Tả Sìn Thàng là thách thức không nhỏ với những ai không quen đi đường vùng cao bởi những dốc đá chênh vênh. Với những du khách thích leo núi, mạo hiểm với độ cao thì có thể lên thăm rừng thông tự nhiên ở xã Trung Thu với tổng diện tích 47ha. Nằm thấp thoáng phía dưới là bản của đồng bào Mông, du khách có thể đi bộ vãn cảnh và tìm hiểu văn hóa đặc trưng, thưởng thức những món ăn truyền thống.

Ngoài các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể độc đáo, phong phú, Tủa Chùa còn có nhiều điều kiện thuận lợi để hỗ trợ khai thác, phát triển kinh tế du lịch. Hiện nay các điểm có tiềm năng du lịch đều nằm trên 1 tuyến đường, thuận lợi cho việc kết tour liên hoàn, khép kín, không mất nhiều thời gian cho du khách tham quan. Tủa Chùa có sông Đà chảy qua, một đầu có thể tạo thành tuyến du lịch sông nước sang T.X Mường Lay, đầu kia sang khu vực Pá Uôn, huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) nối liền với lòng hồ thủy điện Sơn La. Tại các bản tái định cư Huổi Tráng 1, Huổi Tráng 2 hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư mới khang trang, phục vụ du lịch khá tốt, nếu được đào tạo bài bản các tour, các công ty lữ hành có thể liên kết với người dân nơi đây tổ chức đón khách theo mô hình du lịch homestay.

Mặc dù có tiềm năng, thế mạnh phát triển cả về du lịch văn hóa cộng đồng và du lịch sinh thái, song hoạt động mang tính chất du lịch chuyên nghiệp ở Tủa Chùa hiện chưa có. Nhằm khảo sát đánh giá tiềm năng du lịch để đề xuất hướng khai thác bền vững, tiến tới tăng cường công tác quảng bá, xây dựng các tour du lịch, vừa qua, Trung tâm Thông tin và Xúc tiến Du lịch (Sở Văn hóa – TT&DL) đã tổ chức khảo sát các tuyến, điểm du lịch trên địa bàn huyện Tủa Chùa. Trên cơ sở đó, đơn vị đề xuất hướng khai thác phù hợp với điều kiện, tiềm năng phát triển du lịch của địa phương là du lịch sinh thái, khám phá và du lịch cộng đồng.

Để khai thác đúng hướng, hiệu quả và bền vững tiềm năng du lịch của địa phương cần có sự quan tâm của các cấp, ngành trong việc giúp huyện Tủa Chùa xây dựng quy hoạch chi tiết các điểm du lịch trọng tâm kết hợp với chiến lược đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý, tạo nguồn lao động phục vụ du lịch tại chỗ. Song quan trọng hơn hết là địa phương cần xác định phát triển du lịch là một trong những nội dung quan trọng trong định hướng phát triển KT – XH của huyện trong thời gian tới. Nghiên cứu xây dựng đề án bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, các làng nghề truyền thống để khai thác tối đa thế mạnh của loại hình du lịch văn hóa và du lịch cộng đồng kết hợp với việc tuyên truyền về ý nghĩa, giá trị của truyền thống văn hóa, điểm du lịch. Đồng thời, chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông tới các điểm du lịch. Đó không chỉ tạo điều kiện giúp du khách có thể tiếp cận các điểm du lịch tại địa bàn mà còn có ý nghĩa trong việc thúc đẩy phát triển KT – XH của huyện nói chung.